Categories
Yudita

Yudita 1

Nebukadinezari arwanya Arupagishadi

1 Hari mu mwaka wa cumi n’ibiri Nebukadizariari ku ngoma i Ninive, umurwa mukuru wa Ashūru. Icyo gihe Arupagishadi na we yategekaga Abamedi, atuye mu mujyi wa Ekibatana.

2 Uwo mujyi Arupagishadi yari yarawukikije inkuta z’amabuye manini, afite ubugari bwa metero imwe n’igice n’uburebure bwa metero eshatu. Yari yarazamuye uburebure bw’izo nkuta kugeza kuri metero mirongo itatu n’eshanu z’ubuhagarike, na metero makumyabiri n’eshanu z’ubugari.

3 Ku marembo yawo yari yarahubatse iminara ya metero mirongo itanu z’ubuhagarike, ishingiye ku rufatiro rw’amabuye rufite ubugari bwa metero mirongo itatu.

4 Ayo marembo yayakingishije inzugi zifite uburebure bwa metero mirongo itatu n’eshanu, n’ubugari bwa metero makumyabiri, kugira ngo ingabo ze zifite intwaro za rutura zitambuke bizoroheye kimwe n’izigenza amaguru.

5 Icyo gihe Umwami Nebukadinezari atera Umwami Arupagishadi, mu kibaya kinini cyo mu ntara ya Ragawu.

6 Abari batuye mu misozi miremire, hamwe n’abari bakikije inkombe z’inzuzi za Efurati na Tigiri na Hidasipe, n’abari batuye mu bibaya byategekwaga na Ariyoki umwami w’Abanyelamu, baza gutabara Arupagishadi. Naho ingabo z’andi mahanga menshi zifatanya n’Abanyababiloniya.

7 Nuko Nebukadinezari umwami w’Abanyashūru, yohereza intumwa ku bari batuye mu Buperesi no ku bari batuye mu burengerazuba bose, ni ukuvuga abo muri Silisiya n’i Damasi no muri Libani n’ahayikikije, n’abatuye ku nkombe y’inyanja bose.

8 Izo ntumwa yazohereje no ku batuye mu karere ka Karumeli n’aka Gileyadi, n’aka Galileya ya ruguru no ku batuye mu kibaya kinini cya Yizerēli.

9-10 Ubutumwa bwoherejwe kandi no ku batuye Samariya n’imijyi iyikikije, no ku batuye mu burengerazuba bwa Yorodani, kugeza mu mijyi ya Yeruzalemu na Betaniya na Kelushi na Kadeshi, no mu ntara ya Gosheni. Ubwo butumwa bwoherejwe no mu mijyi yo mu Misiri ari yo Tafune na Ramesesi, na Tanisi na Memfisi, kugeza ku bari batuye ku mupaka wa Misiri na Etiyopiya.

11 Nyamara abo bantu bose basuzuguye Nebukadinezari umwami wa Ashūru, banga kwifatanya na we. Babonye ko adashobora gutsinda ntibamutinya, ahubwo bahuza umugambi wo kumugomera. Nuko intumwa yari yabatumyeho bazohereza amāra masa zifite ikimwaro.

12 Nebukadinezari ararakara cyane, arahira ko azakoresha ubutunzi n’ububasha bwe, akihimura ku baturage bo muri ibyo bihugu byose byanze kwifatanya nawe. Arahira kandi ko azarimbura abaturage bose bo muri Silisiya, n’ab’i Damasi n’abo muri Siriya, n’ab’i Mowabu n’Abamoni, n’Abayahudi n’Abanyamisiri, n’abaturiye Inyanja ya Mediterane kugeza ku Nyanja Itukura.

13 Mu mwaka wa cumi n’irindwi Nebukadinezari ari ku ngoma, ajyana n’ingabo ze batera Umwami Arupagishadi baramutsinda. Bamenesha ingabo ze zose z’abarwanira ku mafarasi no mu magare y’intambara,

14 yigarurira imijyi yose yo mu Bumedi kugera Ekibatana. Yigarurira n’iminara y’uwo mujyi w’akataraboneka, barawusahura maze uhinduka umusaka.

15 Nuko afatira Arupagishadi mu misozi ya Ragawu, amwicisha icumu.

16 Hanyuma Nebukadinezari n’ingabo ze bagaruka i Ninive, bashagawe n’abantu benshi bamurwaniriye. Nuko barahaguma bahamara amezi ane baruhuka kandi binezeza.

Categories
Yudita

Yudita 2

Holoferinesi ategekwa guhana abagomeye Nebukadinezari

1 Ku itariki ya makumyabiri n’ebyiri z’ukwezi kwa mbere, mu mwaka wa cumi n’umunani Nebukadinezari umwami w’Abanyashūru ari ku ngoma, ibwami batangira guhwihwisa ko umwami yaba agiye kwihōrera kuri bya bihugu byose byanze kwifatanya na we, nk’uko yari yarabivuze.

2 Ahamagaza abakuru b’ingabo ze n’ibyegera bye, akorana na bo inama mu muhezo, ababwira ko yiyemeje kurimbura ibyo bihugu.

3 Nuko bemeza ko abantu bose basuzuguye umwami bagomba kwicwa.

4 Inama irangiye Nebukadinezari umwami w’Abanyashūru, ahamagaza Holoferinesi umugaba mukuru w’ingabo ze wari umwungirije, aramubwira ati:

5 “Jyewe umwami ukomeye, umutegetsi w’isi yose ndagutegetse ngo haguruka ugende, ujyane ingabo zizwiho ubutwari ibihumbi ijana na makumyabiri zigenza amaguru, n’izindi ibihumbi cumi na bibiri zirwanira ku mafarasi n’amafarasi menshi,

6 maze utere ibihugu byose by’iburengerazuba, kuko abantu baho banze kwifatanya nanjye.

7 Babwire ko ngiye kubarwanya kubera uburakari banteye. Bagomba kumpa amaturo y’ubutaka n’ay’amazi kugira ngo bigaragaze ko banyobotse. Nzabateza ingabo zanjye ziribate ibihugu byabo kandi zisahure hose.

8 Inkomere zabo zizakwira mu mikoki, imigezi n’inzuzi byuzure imirambo yabo.

9 Abafatiwe ku rugamba nzabajyana ho iminyago iyo gihera.

10 “Naho wowe Holoferinesi, genda ungarurire ibyo bihugu byabo byose. Abazishyira mu maboko yawe uzabancungire kugeza igihe nzabacira urubanza.

11 Naho abazigomeka bakanga kukumvira ntuzabababarire, uzabice unyage ibyabo byose.

12 Ndahiye ubuzima bwanjye n’ububasha bwanjye, ibyo nagambiriye nzabisohoza.

13 None rero Holoferinesi, ntuzagire itegeko ryanjye na rimwe urengaho, ahubwo uzayakurikize nk’uko nabigutegetse kandi bidatinze.”

14 Holoferinesi akiva kwa shebuja, ahamagaza ibikomangoma byose, n’abagaba b’ingabo n’abandi bayobozi b’ingabo za Ashūru.

15 Arobanura ingabo z’intwari ku rugamba nk’uko shebuja yari yabimutegetse, atoranya izigenza amaguru ibihumbi ijana na makumyabiri, n’abarwanira ku mafarasi ibihumbi cumi na bibiri,

16 abashyira mu matsinda biteguye urugamba.

17 Nuko afata ingamiya n’indogobe n’inyumbu nyinshi cyane zo guheka imitwaro, afata kandi inka n’intama n’ihene zitabarika zo kuzabatunga.

18 Aha buri muntu impamba ihagije, abaha n’izahabu n’ifeza nyinshi zivuye mu bubiko bw’umwami.

19 Nuko Holoferinesi n’ingabo ze zose z’intwari, izirwanira mu magare y’intambara n’izirwanira ku mafarasi n’izigenza amaguru, babanziriza Umwami Nebukadinezari batera ibihugu by’iburengerazuba.

20 Bari bashagawe n’imbaga y’abantu bameze nk’igitero cy’inzige cyangwa umusenyi wo ku isi. Koko rero nta wabashaga kubabara kubera ubwinshi bwabo.

Aho ingabo za Holoferinesi zanyuze

21 Bavuye i Ninive bagenda iminsi itatu berekeza mu kibaya cya Bekitileti, bahavuye bashinga ibirindiro hafi y’imisozi miremire iri mu majyaruguru ya Silisiya.

22 Bavuye aho Holoferinesi ajyana ingabo ze zose, ari izigenza amaguru n’izirwanira ku mafarasi n’izirwanira mu magare y’intambara, berekeza mu karere k’imisozi miremire.

23 Atsemba Abaputi n’Abaludi,ajyana ho iminyago abakomoka kuri Rasisi bose, n’Abishimayeli bari ahateganye n’ubutayu mu majyepfo ya Kelewoni.

24 Yambuka uruzi rwa Efurati anyura muri Mezopotamiya yose, asenya imijyi ntamenwa yose yari ku nkombe y’uruzi rwa Aburona, agera no ku nyanja.

25 Yigarurira intara zo muri Silisiya, atsemba abamurwanyaga bose, agera mu majyepfo y’imipaka y’intara y’Abayafeti, ahateganye na Arabiya.

26 Holoferinesi agota Abamidiyani bose, atwika amahema yabo anyaga n’amatungo yabo.

27 Agera mu kibaya cy’i Damasi mu gihe cy’isarura ry’ingano, atwika imirima yaho yose atsemba n’amatungo yaho yose, asahura imijyi yaho ayogoza n’ibyaro, abasore baho bose abamarira ku icumu.

28 Abatuye ku nkombe y’inyanja, abo muri Sidoni na Tiri, na Suru na Okina na Yaminiya bashya ubwoba baradagadwa, abatuye muri Azoto na Ashikeloni na bo barakangarana.

Categories
Yudita

Yudita 3

Ibihugu byiyegurira Holoferinesi

1 Abatuye muri ibyo bihugu byose bohereza intumwa kuri Holoferinesi, kugira ngo zigirane na we amasezerano y’amahoro. Baramubwira bati:

2 “Twiteguye kugukorera, twebwe abagaragu ba Nebukadinezari umwami ukomeye, utugenze uko ushaka.

3 Dore n’inzuri z’amatungo yacu, imirima yacu n’imyaka yacu yose, n’amatungo yacu n’ibiraro byose byo mu nkambi zacu, byose turabikweguriye ubikoreshe uko ushaka.

4 Abaturage bacu bazaba inkoreragahato zawe, dore n’imijyi yacu uyinjiremo uyikoreshe uko ushaka.”

5 Izo ntumwa zisanga Holoferinesi zimugezaho ubwo butumwa.

6 Holoferinesi ajyana n’ingabo ze ku nkombe y’inyanja,, ashyira abarinzi mu mijyi ntamenwa kandi ahafata abagabo b’intwari bo kunganira ingabo ze.

7 Abatuye muri iyo mijyi no mu turere tuyikikije, bamwakira batamirije amakamba y’indabyo, bavuza ingoma kandi babyina.

8 Nyamara ntibyamubujije gutsemba aho basengeraga ibigirwamana, atema n’ibiti byeguriwe imana zabo, kuko yari agambiriye gutsemba imana zose zo muri ibyo bihugu, kugira ngo ahatire amahanga yose n’indimi zose n’amoko yose, gusenga Nebukadinezari wenyine kandi bakamusenga nk’imana.

9 Nuko Holoferinesi agera mu kibaya cya Esiderelonihafi ya Dotani, ahateganye n’ibisi bya Yudeya,

10 ashinga ibirindiro hagati ya Geba na Betishani, ahamara ukwezi kugira ngo yegeranye ibyo ingabo ze zizakenera.

Categories
Yudita

Yudita 4

Abisiraheli bitegura intambara

1 Abisiraheli bo mu Buyuda bamenya ibyo Holoferinesi, umugaba mukuru w’ingabo za Nebukadinezari, umwami w’Abanyashūru yari yarakoreye amahanga, n’ukuntu yari yarasahuye insengero zayo akanazisenya,

2 bakuka umutima cyane kubera Holoferinesi, kandi baterwa impungenge n’ibyo yari agiye gukorera Yeruzalemu n’Ingoro y’Imana yabo.

3 Icyo gihe ni bwo Abisiraheli bari bakimara kugaruka iwabo mu Buyuda, bavuye aho bari barajyanywe ho iminyago, kandi hari hashize igihe gito bahumanuye Ingoro y’Imana n’urutambiro, n’ibikoresho byayo byose byari byarahumanyijwe.

4 Nuko bohereza intumwa mu ntara yose ya Samariya, no mu mujyi wa Kona na Betihoroni, na Belibayimu na Yeriko, na Koba na Esora no mu kibaya cya Salemu.

5 Bashinga ibirindiro mu mpinga z’imisozi miremire, bakomeza insisiro zaho. Icyo gihe imyaka yari yeze, bahahunika ibizabatunga bitegura intambara.

6 Yoyakimu wari Umutambyi mukuru i Yeruzalemu, yandikira abaturage bo mu mijyi ya Betuliya na Betomesitemu, yari iteganye n’ikibaya cya Esidereloni hafi ya Dotani.

7 Abategeka kurinda utuyira two mu mabanga y’imisozi miremire twaganaga mu Buyuda. Koko rero byari byoroshye kwimīra abashakaga gutera, kuko hari impatānwa hakanyurwa gusa n’abantu babiri babangikanye.

8 Abisiraheli bakurikiza amategeko bahawe n’Umutambyi mukuru Yoyakimu, hamwe n’abakuru b’imiryango yose y’Abisiraheli b’i Yeruzalemu.

Abisiraheli batakambira Imana

9 Nuko Abisiraheli bose batakambira Imana babikuye ku mutima kandi bigomwa kurya.

10 Abagabo n’abagore n’abana n’amatungo, n’abanyamahanga bose batuye muri bo, n’abakozi babo ndetse n’inkoreragahato, bose bambara imyambaro igaragaza akababaro.

11 Abisiraheli bose bari batuye i Yeruzalemu, ari abagabo n’abagore n’abana, bikubita hasi bubamye imbere y’Ingoro y’Imana, bambaye imyambaro igaragaza akababaro kandi bisize ivu mu mutwe.

12 Urutambiro na rwo barutwikiriza imyambaro igaragaza akababaro, batakambira Imana yabo bahuje amajwi, kugira ngo itemera ko abagore babo n’abana babo bajyanwa ho iminyago, n’imijyi bahawe ho umurage igasenywa. Basaba Imana kandi kutemerera abanyamahanga guhumanya Ingoro yayo, no kuyihindura urw’amenyo.

13 Nuko Uhoraho yumva ugutakamba kwabo, kandi yitegereza agahinda barimo.

Abantu bose bo mu Buyuda n’i Yeruzalemu bamaze iminsi myinshi bigomwa kurya, bari imbere y’Ingoro y’Uhoraho Nyirububasha.

14 Umutambyi mukuru Yoyakimu, n’abatambyi bose n’abandi bose bakoraga mu Ngoro y’Uhoraho, babaga bambaye imyambaro igaragaza akababaro, igihe cyose batambaga igitambo gikongorwa n’umuriro cya buri munsi, kimwe n’amaturo yo guhigura umuhigo n’ay’ubushake.

15 Bisigaga ivu mu mutwe, bagatakambira Uhoraho n’imbaraga zabo zose, kugira ngo atabare Abisiraheli bose.

Categories
Yudita

Yudita 5

Holoferinesi asobanuza ibyerekeye Abisiraheli

1 Holoferinesi umugaba mukuru w’ingabo za Ashūru, amenyeshwa ko Abisiraheli biteguraga intambara, ndetse ko bafunze inzira zo mu misozi miremire, ko bakomeje ibirindiro byo mu mpinga zayo, kandi ko bishe n’amayira yo mu bibaya.

2 Ibyo birakaza Holoferinesi cyane, ahamagaza abatware bose ba Mowabu, n’abagaba b’ingabo z’Abamoni, n’abategetsi bose b’intara zegereye inyanja.

3 Arababwira ati: “Bagabo b’i Kanāni nimumbwire, abo bantu batuye mu misozi miremire ni bande? Batuye mu yihe mijyi? Ingabo zabo zingana iki? Ubutwari n’imbaraga byabo bishingiye ku ki? Umwami ubategeka akayobora ingabo zabo ni nde?

4 Ni kuki bansuzuguye, ntibaze kunsanganira kimwe n’abandi baturage bose b’iburengerazuba?”

Igisubizo cya Akiyoro

5 Nuko Akiyoroumutware w’Abamoni bose asubiza Holoferinesi ati: “Databuja, reka jyewe umugaragu wawe ngire icyo nkwibwirira kuri bariya bantu batuye mu misozi hafi y’inkambi yawe, kandi sinshobora kukubeshya.

6 Bariya bantu bakomoka ku Banyababiloniya.

7 Kera bari batuye muri Mezopotamiya, kuko bari banze kuyoboka imana z’ababyeyi babo b’Abanyababiloniya.

8 Bateshutse inzira ya ba sekuruza, maze basenga Imana yo mu ijuru bari bamaze kwemera. Ni cyo cyatumye Abanyababiloniya babamenesha mu gihugu cy’imana zabo, bahungira muri Mezopotamiya bahamara igihe kirekire.

9 “Imana yabo ibategeka kuva muri Mezopotamiya ngo bajye mu gihugu cya Kanāni. Barahatura bagira izahabu n’ifeza nyinshi n’amatungo menshi.

10 Hanyuma inzara iyogoza igihugu cyose cya Kanāni, basuhukira mu Misiri barahaguma kuko bahabonye ibibatunga, barororoka baba benshi cyane.

11 Umwami wa Misiri abamerera nabi, ategeka ko babakoresha imirimo y’agahato babumba amatafari. Abakandamiza atyo bahinduka inkoreragahato.

12 Nyamara batakambira Imana yabo, ihanisha igihugu cyose cya Misiri ibyago bikaze birabashegesha. Nuko Abisiraheli birukanwa mu Misiri.

13 Bageze ku Nyanja Itukura Imana irayikamya,

14 ibanyuza iya Sinayi n’iya Kadeshi-Barineya, birukana abari batuye mu butayu bose.

15 Batura mu gihugu cy’Abamori, bakoresha imbaraga zabo batsemba Abanyaheshiboni bose. Bamaze kwambuka Yorodani bigarurira akarere kose k’imisozi.

16 Birukana Abanyakanāni n’Abaperizi n’Abayebuzi, n’abatuye i Shekemu n’Abagirigashi bose, maze bahatura igihe kirekire.

17 “Iyo batacumuraga ku Mana yabo bagiraga ishya n’ihirwe, kuko iyo Mana yanga ikibi.

18 Nyamara iyo bateshukaga inzira yari yaberetse, benshi muri bo bapfaga bazize intambara z’urudaca, abasigaye bakajyanwa ho iminyago mu mahanga. Amaherezo Ingoro y’Imana yabo yarashenywe, n’imijyi yabo yigarurirwa n’abanzi babo.

19 Aho bamariye kugarukira Imana yabo, bavuye aho bari baratatanyirijwe, basubira i Yeruzalemu aho Ingoro y’Imana yabo iri, batura mu misozi miremire kuko hari hadatuwe.

20 “None rero databuja, niba abo bantu bacumura ku Mana yabo nubwo baba batabigambiriye, tubanze tumenye ko bacumuye koko, tubone kubatera kuko ari bwo tuzabatsinda.

21 Ariko databuja, niba nta gicumuro kibarangwaho ubareke, hato Uhoraho Imana yabo atabarengera, maze amahanga yose akaduhindura urw’amenyo.”

Akiyoro agabizwa Abisiraheli

22 Akiyoro akimara kuvuga ibyo, imbaga yose ikikije ihema itangira kwijujuta. Ibyegera bya Holoferinesi n’Abamowabu, hamwe n’abantu bose baturiye inyanja, basaba ko Akiyoro yicwa.

23 Baravugaga bati: “Abo Bisiraheli turabatinyira iki? Nta mbaraga bafite ntibashobora kwirwanaho.

24 Nimuze tuzamuke, maze databuja Holoferinesi wirebere ngo ingabo zawe zirabatsemba!”

Categories
Yudita

Yudita 6

Ijambo rya Holoferinesi

1 Urusaku rw’abari aho rumaze guhosha, Holoferinesi umugaba mukuru w’ingabo za Ashūru, ahagarara imbere y’imbaga y’abanyamahanga n’Abamowabu bose, maze abwira Akiyoro ati:

2 “Akiyoro we, uri iki? Mwe bacancuro bakomoka muri Efurayimu muri iki? Akiyoro, uri muhanuzi ki utubuza gutera Abisiraheli uvuga ngo Imana yabo izabarinda? Mbese hari indi mana ibaho itari Nebukadinezari? Azohereza ingabo ze zibatsembe, kandi Imana yabo ntizabatabara.

3 Twebwe rero ingabo za Nebukadinezari tuzabatsinda nk’urwanya umuntu umwe, kandi ntibazashobora guhangana n’ingabo zacu zirwanira ku mafarasi.

4 Tuzabatwikira icyarimwe, imisozi yabo izatemba amaraso yabo, n’ibibaya bizuzura imirambo yabo. Ntibazaduhangara ahubwo tuzabica urw’agashinyaguro. Uko ni ko Umwami Nebukadinezari umutegetsi w’isi yose avuze, kandi ijambo rye ntirikuka.

5 Naho wowe Akiyoro, umucancuro w’Abamoni uvuga nk’umugambanyi, ntuzongera kunca iryera kugeza igihe nzaba maze kwihōrera kuri abo bantu bahunze bava mu Misiri.

6 Hanyuma y’ibyo inkota y’ingabo zanjye, n’icumu ry’ibyegera byanjye bizaguhinguranya ugwe mu zindi nkomere, ubwo nzaba nibasiye Abisiraheli.

7 “Abagaragu banjye bazakujyana mu misozi miremire, bagushyire muri umwe mu mijyi y’Abisiraheli,

8 aho ni ho uzapfira hamwe na bo.

9 Ntibikubabaze niba wizera ko batazatsindwa, nyamara umenye ko ibyo navuze byose bizasohozwa.”

Akiyoro ajyanwa i Betuliya

10 Holoferinesi ategeka abagaragu bari mu ihema, ngo bafate Akiyoro bamujyane i Betuliya bamugabize Abisiraheli.

11 Abagaragu baramufata bamuvana mu nkambi bamujyana mu kibaya, bavuye aho berekeza mu misozi bagera ku masōko yo mu majyepfo ya Betuliya.

12 Abagabo bo muri uwo mujyi wubatse mu mpinga y’umusozi bababonye, bafata imihumetso yabo batera amabuye abagaragu ba Holoferinesi bababuza kuzamuka.

13 Abo bagaragu ba Holoferinesi bihisha mu gikombe cy’umusozi baboha Akiyoro, bamusiga aho arambaraye maze basubira kwa shebuja.

14 Hanyuma Abisiraheli baramanuka babohora Akiyoro, bamujyana i Betuliya bamwereka abatware b’umujyi.

15 Abatware b’icyo gihe bari Uziya mwene Mika wo mu muryango wa Simeyoni, na Kabirisi mwene Otiniyeli, na Karimisi mwene Melikiyeli.

16 Abo batware bakoranya abakuru b’umujyi bose, urubyiruko rwose n’abagore na bo bitabira iryo koraniro. Bazana Akiyoro imbere y’ikoraniro, Uziya amubaza uko byagenze.

17 Akiyoro abarondorera ibyavuzwe byose mu nama ya Holoferinesi n’abatware b’Abanyashūru, n’ibyemezo bikomeye yafashe byo kurwanya Abisiraheli bose.

18 Abakoraniye aho bose barapfukama batakambira Imana bati:

19 “Nyagasani Mana y’ijuru, itegereze ubwirasi bw’abanzi bacu utugirire impuhwe kuko twasuzuguwe, maze uturengere twebwe abantu bawe.”

20 Nuko bahumuriza Akiyoro, kandi bamushīmira cyane ibyo yakoze.

21 Ikoraniro rirangiye Uziya amujyana iwe, aramuzimanira hamwe n’abakuru b’umuryango. Iryo joro ryose bambaza Imana ya Isiraheli kugira ngo ibatabare.

Categories
Yudita

Yudita 7

Ingabo za Holoferinesi zigota Betuliya

1 Bukeye bwaho Holoferinesi ategeka ingabo ze zose n’imbaga yose yari yaje kumushyigikira, ngo bajye i Betuliya bigarurire amayira yo mu misozi miremire, maze barwanye Abisiraheli.

2 Uwo munsi ingabo zose z’intwari ziragenda. Igitero cyari kigizwe n’ingabo zigenza amaguru ibihumbi ijana na mirongo irindwi, n’abarwanira ku mafarasi ibihumbi cumi na bibiri, utabariyemo abashinzwe ibikoresho n’abandi benshi cyane bari baje kubashyigikira.

3 Nuko bashinga amahema iruhande rw’isōko mu kibaya cyo hafi ya Betuliya. Ayo mahema yari akwiriye hose guhera i Dotani akagera i Belibayimu, no guhera i Betuliya kugera i Kiyamoni iri ahateganye n’ikibaya cya Esidereloni.

4 Abisiraheli babonye ubwinshi bw’izo ngabo bakuka umutima, barabwirana bati: “Noneho bagiye kuyogoza igihugu cyose! Nubwo ibyokurya byose byo ku misozi miremire, no mu bibaya no ku dusozi byakoranyirizwa hamwe ntibyabahaza.”

5 Nuko buri wese afata intwaro ze, bacana amakome ku minara y’umujyi, maze barara irondo iryo joro ryose.

6 Bukeye Holoferinesi ayobora abarwanira ku mafarasi bose, Abisiraheli bari i Betuliya babireba.

7 Agenzura amasōko n’amayira yose yinjira mu mujyi w’Abisiraheli arayigarurira, ahashyira ingabo ziharinda maze asubira mu nkambi.

8 Nuko abagaba b’ingabo z’Abedomu n’iz’Abamowabu bose, hamwe n’abagaba b’ingabo z’abaturiye inyanja basanga Holoferinesi baramubwira bati:

9 “Databuja, niwumva inama tukugira, ingabo zawe ntizizahungabana.

10 Bariya Bisiraheli ntibishingikirije ku ntwaro zabo, ahubwo bishingikirije uburebure bw’imisozi batuyeho, kuko bitoroshye kuyizamuka.

11 None rero databuja, ntiwihutire kubarwanya nk’uko bisanzwe, bityo ingabo zawe ntizizahungabana.

12 Ugume mu nkambi n’ingabo zawe zose, ariko abagaragu bawe bagenzure isōko iri munsi y’umusozi,

13 kuko ari ho abatuye mu mujyi wa Betuliya bavoma. Inyota nimara kubazahaza, bazakwegurira umujyi wabo. Twebwe n’abantu bacu tuzajya mu mpinga z’imisozi ihegereye, tuhashinge ibirindiro kugira ngo hatagira umuntu n’umwe usohoka mu mujyi.

14 Inzara izabatsemba bo n’abagore babo n’abana babo, bagwe imbere y’amazu yabo inkota itarabageraho.

15 Uzabahana wihanukiriye kubera ubwigomeke bwabo, no kuba baranze kukuyoboka mu mahoro.”

16 Holoferinesi n’abagaba b’ingabo ze bose banyurwa n’iyo nama, maze yemeza ko ikurikizwa.

17 Nuko ingabo z’Abamoni hamwe n’Abanyashūru ibihumbi bitanu, bajya gishinga ibirindiro mu kibaya kugira ngo bigarurire amariba n’amasōko by’Abisiraheli.

18 Abedomu n’Abamoni bajya gushinga ibirindiro mu misozi iteganye n’umujyi wa Dotani, bohereza bamwe mu ruhande rw’iburasirazuba ahateganye n’umujyi wa Egerebeli, uri hafi ya Kusi ku nkombe y’umugezi wa Mokumuru. Abasigaye bo mu ngabo z’Abanyashūru bashinga amahema mu kibaya, bakwira aho hantu hose kuko amahema n’ibikoresho byabo byari byinshi cyane.

19 Abisiraheli batakambira Uhoraho Imana yabo kuko bari bacitse intege, kubera abanzi babo bari babagose kandi badashobora kubigobotora.

20 Ingabo z’Abanyashūru zose, izigenza amaguru n’izirwanira mu magare y’intambara, n’izirwanira ku mafarasi, zigota Abisiraheli iminsi mirongo itatu n’ine.

Uziya agira inama Abanyabetuliya

Abaturage bose bo mu mujyi wa Betuliya batangira kubona ko ibibindi byabo bishiramo amazi,

21 ndetse n’ibigega by’amazi bitangiye gukama. Nta wari ukibona amazi amumaze inyota kuko bayageraga.

22 Ibibondo byabo birahondobera, abagore n’abasore bazahazwa n’inyota. Bagwaga hirya no hino mu mayira no mu marembo y’umujyi, nta mbaraga na busa bari bagifite.

23 Abatuye umujyi bose, abasore n’abagore n’abana, bakoranira iruhande rwa Uziya n’abatware b’umujyi, batera hejuru babwira abakuru b’imiryango bose bati:

24 “Imana izadukiranure namwe kuko mwaduhemukiye bitavugwa, umunsi mwanga kugirana imishyikirano y’amahoro n’Abanyashūru.

25 None dore ntawe ushobora kudutabara, Imana yarabatugabije kugira ngo turimburwe n’inyota n’imibabaro mu maso yabo.

26 Nuko rero nimubahamagare, mwegurire Holoferinesi n’abantu be n’ingabo ze zose umujyi wose bawusahure.

27 Icyaruta ni uko twakwishyira mu maboko yabo, aho kwicwa n’inyota. Tuzababera inkoreragahato ariko tubeho, bityo ibibondo byacu n’abagore bacu n’abana bacu be kutugwa mu maso.

28 Tubarahije mu izina ry’Uhoraho Imana yacu n’iya ba sokuruza, Imana yaremye ijuru n’isi, iduhanira n’ibyaha byacu n’ibya ba sokuruza, mukore ibyo tubasabye uyu munsi.”

29 Ikoraniro ryose ricurira icyarimwe umuborogo ukomeye, batakambira Uhoraho mu ijwi riranguruye.

30 Uziya arababwira ati: “Nimukomere, bavandimwe! Nimureke twongere twihangane iminsi itanu, turebe ko Uhoraho Imana yacu azatugirira impuhwe kuko atazadutererana burundu.

31 Ariko iyo minsi nishira ataradutabara nzakora ibyo mwifuza.”

32 Nuko asezerera rubanda, buri wese asubira mu birindiro bye ku nkuta no mu minara y’umujyi, naho abagore n’abana basubira mu ngo. Icyo gihe abatuye umujyi bose bari bacitse intege.

Categories
Yudita

Yudita 8

Inkomoko ya Yudita n’imibereho ye

1 Muri iyo minsi Yudita yumva ibyabaye. Yudita yari umukobwa wa Merari mwene Ogisi, mwene Yozefu mwene Oziyeli, mwene Helikiya mwene Ananiya mwene Gideyoni, mwene Rafayini mwene Akitobu mwene Eliya, mwene Hilikiya mwene Eliyabu mwene Natanayeli, mwene Salamiyeli mwene Sarasadayi mwene Isiraheli.

2 Umugabo we yitwaga Manase, bombi bakomokaga mu bwoko bumwe no mu muryango umwe. Manase uwo yari yarapfuye mu gihe cy’isarura ry’ingano za bushoki,

3 ubwo yari ahagarikiye abakozi bahambiraga imiba mu kibaya. Izuba ry’igikatu ryaramuzahaje ajya kuryama, apfira i Betuliya mu mujyi w’iwabo. Bamuhamba hamwe na ba sekuruza, mu murima uri hagati ya Dotani na Balamoni.

4 Yudita aba umupfakazi aguma iwe imyaka itatu n’amezi ane.

5 Yari yariyubakiye icyumba hejuru y’inzuye. Yambaraga imyambaro igaragaza akababaro n’iy’abapfakazi,

6 yigomwaga kurya iminsi yose y’ubupfakazi bwe, uretse ku masabato no ku minsi y’imboneko z’ukwezi no ku minsi yabibanzirizaga, ndetse no ku minsi mikuru y’ibyishimo by’Abisiraheli.

7 Yari mwiza cyane kandi umugabo we yari yaramusigiye izahabu n’ifeza, n’abagaragu n’abaja, n’amatungo n’imirima, Yudita akomeza gufata neza uwo mutungo.

8 Nta muntu n’umwe wigeze amuvuga nabi, kuko yubahaga Imana abikuye ku mutima.

9 Nuko Yudita yumva uko abantu bitotomberaga abayobozi kubera kubura amazi, n’uko Uziya yari yarabarahiye ko azagabiza umujyi Abanyashūru nyuma y’iminsi itanu.

10 Yudita yohereza umuja we wari ushinzwe umutungo we wose, gutumira Kabirisi na Karimisiabatware b’umujyi.

Yudita avugana n’abatware ba Betuliya

11 Abo batware bageze kwa Yudita arababwira ati: “Batware b’i Betuliya nimunyumve. Ibyo mwabwiye abantu uyu munsi ntibitungaye. Ntimwari mukwiye kurahirira imbere y’Imana yuko muzagabiza abanzi bacu umujyi, niba Uhoraho atabatabaye mu minsi itanu.

12 None se muri bande byatuma mugerageza Imana nk’uko mwabikoze uyu munsi, kandi mukishyira mu mwanya w’Imana mu byerekeye abantu?

13 Muragerageza Uhoraho Nyiringabo, nyamara nta cyo muteze kumenya.

14 Niba mudashobora kumenya ibiri mu mutima w’umuntu n’ibyo atekereza, mwashobora mute kumenya ubwenge bw’Imana yaremye ibintu byose, cyangwa gusobanukirwa ibitekerezo byayo cyangwa imigambi yayo? Bavandimwe, nimureke kurakaza Uhoraho Imana yacu.

15 Niba adafite umugambi wo kuturengera muri iyi minsi itanu, ashobora kudukiza ikindi gihe yishakiye cyangwa akaturimburira abanzi bacu.

16 Nyamara mwebwe ntimugomba gutegeka Uhoraho Imana yacu icyo akora. Imana si umuntu nka twe ku buryo twajya impaka na yo, cyangwa ngo tuyihatire kugira icyo ikora.

17 Ahubwo tugomba gusaba Imana kudufasha kandi tugategereza agakiza kayo twihanganye. Nibishaka izumva ugutakamba kwacu idufashe.

18 “Koko muri iki gihe nta muntu n’umwe wo mu miryango yacu, no mu mazu yacu cyangwa mu mijyi yacu cyangwa mu gihugu cyacu wigeze asenga ibigirwamana byakozwe n’abantu, nk’uko ba sogokuruza babigenzaga kera.

19 Ni cyo cyatumye Imana ibatererana, ibagabiza abanzi babo barabica kandi babajyana ho iminyago.

20 Nyamara ntitwigeze tuyoboka indi mana itari Uhoraho, ni cyo gituma twizera ko atazadutererana hamwe n’abantu bacu.

21 “Koko rero nituramuka dufashwe, n’u Buyuda bwose buzafatwa ndetse n’Ingoro y’Imana izasahurwa, maze dupfe tuzize uguhumana kw’iyo Ngoro.

22 Urupfu rw’abavandimwe bacu no kujyanwa ho iminyago ndetse no kurimburwa kw’igihugu cyacu gakondo, tuzabiryozwa turi mu mahanga aho tuzaba inkoreragahato, kandi tuzasuzugurwa duhinduke urw’amenyo imbere y’abatujyanye ho iminyago.

23 Nubwo tuzabakorera twimazeyo ntibazatugirira impuhwe, kuko ubwo bwitange bwacu Uhoraho Imana yacu azabuhindura impfabusa.

24 None rero bavandimwe, nimuze tubere bene wacu urugero kuko ari twe bakesha kubaho, ndetse n’Ingoro y’Imana n’urutambiro bikaba ari twe bikesha kubaho.

25 “Uretse n’ibyo tugomba gushimira Uhoraho Imana yacu utugerageza nk’uko yagerageje ba sokuruza.

26 Nimwibuke uko yagerageje Aburahamu na Izaki, n’ibyabaye kuri Yakobo igihe yari aragiye amatungo ya nyirarume Rabani muri Mezopotamiya.

27 Koko rero Uhoraho yarabagerageje agira ngo aboneze imitima yabo, ariko natwe ntaduhanira kwihimūra, ahubwo aratuburira kuko ari ko agenzereza abamuyoboka.”

28 Uziya aramusubiza ati: “Ibyo uvuze byose ubivuganye ubwenge buhanitse, kandi nta muntu n’umwe uzabihinyura.

29 Koko rero ubuhanga bwawe si ubwa none, kuko kuva mu buto bwawe abantu bose batangariraga ubwenge bwawe n’ubugwaneza bwawe.

30 Ariko abantu bishwe n’inyota bituma baduhatira gukora ibyo twari twabasezeranyije, no kudateshuka ku ndahiro twabarahiye.

31 Ubu rero ubwo uri umugore wubaha Imana, udusabire ku Uhoraho tubone imvura maze ibigega byacu byuzure amazi, kugira ngo tugarure ubuyanja.”

32 Nuko Yudita arababwira ati: “Ngiye gukora ikintu kitazibagirana mu bazadukomokaho bo mu bisekuruza byose.

33 Iri joro muze guhagarara ku irembo ry’umujyi, ndaza gusohokana n’umuja wanjye nizera, kandi mbere y’umunsi mwavuze ko muzagabiza umujyi abanzi bacu, Uhoraho azarokora Abisiraheli ari jye akoresheje.

34 Nyamara ntimumbaze icyo ngambiriye gukora, kuko ntazakibabwira ntaragisohoza.”

35 Uziya n’abatware baramubwira bati: “Genda amahoro kandi Uhoraho Imana abane nawe, kugira ngo aduhōrere abanzi bacu.”

36 Nuko bava muri cya cyumba cyo hejuru, basubira mu birindiro byabo.

Categories
Yudita

Yudita 9

Isengesho rya Yudita

1 Igihe cyo kosa umubavu wa nimugoroba mu Ngoro y’Imana i Yeruzalemu, Yudita yiyambura imyambaro y’abapfakazi asigarana igaragaza akababaro, yisiga ivu mu mutwe, yubarara hasi maze atakambira Uhoraho mu ijwi riranguruye ati:

2 “Uhoraho Mana ya sogokuruza Simeyoni, ni wowe wamuhaye inkota ngo yihōrere ku banyamahanga bari bafashe Dina wari isugi, bamushywanyagurizaho imyambaro baramwandavuza, bamwambika ubusa bamukoza isoni nubwo wari waravuze uti: ‘Ibyo birazira’, nyamara bo barabikora.

3 Ni yo mpamvu waretse abatware babo bakicirwa ku buriri bakoreyeho ayo mahano. Warabatsembye bose, inkoreragahato kimwe n’abategetsi n’ibyegera byabo.

4 Abagore babo wabahinduye abaja, abakobwa babo bajyanwa ho iminyago, n’ibyabo byose bisahurwa n’abantu bawe witoranyirije kandi bari bafite ishyaka ryo kugukorera. Koko rero abavandimwe ba Dina barakajwe n’uko mushiki wabo yakojejwe isoni, baragutakambira ngo ubatabare.

“Mana yanjye, Mana yanjye, nyumva jyewe w’umupfakazi.

5 Koko wahanze ibyabayeho byose, ibya kera n’iby’ubu n’ibizaza. Byose warabigennye, ibiriho ubu kimwe n’izabaho, ibyo wagambiriye byarabaye.

6 Ibyo wagambiriye byarabaye maze biravuga biti: ‘Dore turiho’. Koko rero ibyo ugambiriye bigerwaho, uteganya ibyo uzakora mbere y’igihe.

7 None dore Abanyashūru baje bafite imbaraga nyinshi, bariratana amafarasi yabo n’abayarwaniraho n’ingabo zabo zigenza amaguru, bishingikirije ku ntwaro zabo nyamara ntibazi ko ari wowe Uhoraho uburizamo intambara.

8 “Uhoraho ni ryo zina ryawe. Mu burakari bwawe koresha ububasha bwawe, ucubye ubukana n’imbaraga by’izo ngabo zabo. Koko bagambiriye guhumanya Ingoro yawe, no kumanyura amahembe y’urutambiro rwawe bakoresheje inkota zabo.

9 Itegereze ubwirasi bwabo maze ubaterereze uburakari bwawe, naho jye nubwo ndi umupfakazi, ndagusabye umpe imbaraga ndangize umugambi wajye.

10 Koresha amagambo yanjye y’uburiganya ubarimbure bose, ari ba shebuja ari n’inkoreragahato. Reka imbaraga z’umugore zikureho agasuzuguro kabo.

11 Ububasha bwabwe ntibushingiye ku bwinshi bw’ingabo cyangwa ku bushobozi bwazo. Uri Imana yita ku bicisha bugufi kandi igafasha abakandamizwa. Utera inkunga kandi ukarinda abanyantegenke n’abadafite kirengera, ukagoboka n’abihebye.

12 “None rero Mana ya sogokuruza Simeyoni, Mana y’Abisiraheli, Umutegetsi w’ijuru n’isi, Umuremyi w’imigezi n’inyanja, Umwami w’ibyaremwe byose, umva isengesho ryanjye.

13 Ndagusaba ko amagambo yanjye y’uburiganya, akomeretsa kandi akica abo bantu bafite umugambi mubi wo kurwanya Isezerano ryawe n’Ingoro yawe, n’umusozi wawe Siyoni n’igihugu wahaye abantu bawe.

14 Ndagusaba kandi ko abantu bose n’ubwoko bwose bamenya ko uri Uhoraho Imana ifite ububasha n’imbaraga, kandi ko ari wowe wenyine urinda Abisiraheli.”

Categories
Yudita

Yudita 10

Yudita ajya mu nkambi ya Holoferinesi

1 Yudita amaze gutakambira Imana y’Abisiraheli,

2 arahaguruka ahamagara wa muja we, amanuka mu cyumba yakundaga kujyamo ku isabato no ku minsi mikuru.

3 Nuko yiyambura imyambaro y’akababaro n’iy’ubupfakazi, ariyuhagira yisiga amavuta meza ahumura, asokoza umusatsi we maze awufatisha agatambaro. Yambara imyambaro myiza cyane yakundaga kwambara mu minsi y’umunezero, igihe umugabo we Manase yari akiriho.

4 Yambara inkweto n’inigi n’ibikomo, n’impeta n’amaherena n’ibindi bintu by’umurimbo byiza, ararimba cyane kugira ngo aze kubengukwa n’abari bumubone.

5 Yudita aha umuja we uruhago rw’uruhurwuzuye divayi, amuha n’urwabya rw’amavuta. Yuzuza agafuka ifu y’ingano za bushoki, n’utugati tw’imbuto zumye n’indi migati itetswe hakurikijwe umuco w’Abayahudi. Abipfunyika neza yitonze maze abiha umuja we.

6 Nuko bombi barasohoka bajya ku irembo rya Betuliya, bahasanga Uziya hamwe n’abatware b’umujyi ari bo Kabirisi na Karimisi.

7 Abo bagabo babonye mu maso ha Yudita habengerana n’imyambaro myiza yambaye, kandi yahinduye imyenda, batangarira uburanga bwe maze baramubwira bati:

8 “Imana ya ba sogokuruza iguhe umugisha kandi itume ubasha gusohoza neza imigambi yawe, kugira ngo uheshe ikuzo Yeruzalemu n’Abisiraheli.”

9 Yudita amaze gusenga Imana abwira abo bagabo ati: “Nimubwire abantu bankingurire irembo ry’umujyi, maze njye gusohoza ibyo twavuganye.” Nuko bategeka abasore kumukingurira.

10 Barakingura Yudita asohokana n’umuja we. Abantu bamukurikiza amaso, amanuka umusozi agera mu kibaya kugeza ubwo batakimubona.

11 Igihe Yudita n’umuja we bariho bagenda mu kibaya, bahura n’agatsiko k’abarinzi b’Abanyashūru

12 bafata Yudita baramubaza bati: “Uri uwo mu kihe gihugu? Uturutse he kandi uragana he?”

Yudita arabasubiza ati: “Ndi Umuheburayikazi kandi ndahunze, kuko Imana igiye kubabagabiza ngo mubarimbure.

13 None nzanywe no kureba Holoferinesi umugaba mukuru w’ingabo zanyu, kugira ngo mubwire amakuru y’imvaho. Nzamwereka inzira azanyura kugira ngo yigarurire imisozi miremire yose, nta n’umwe mu ngabo ze ugize icyo aba.”

14 Uko bamwumvaga avuga ni ko bamwitegerezaga, bagatangarira uburanga bwe.

Nuko baramubwira bati:

15 “Kuba uje kubonana n’umugaba wacu bitumye ukiza ubuzima bwawe. Ngaba bamwe mu bacu bakujyane ku ihema rye bamukwereke.

16 Nugera imbere ye ntugire ubwoba, umusubirire mu byo watubwiye arakugirira neza.”

17 Nuko batoranya abagabo ijana baherekeza Yudita n’umuja we, babageza ku ihema rya Holoferinesi.

18 Bumvise ko Yudita aje, umuvurungano ukwira hose mu nkambi. Igihe yari agihagaze imbere y’ihema rya Holoferinesi ategereje ko bamwinjiza, ingabo nyinshi z’Abanyashūru ziramukikiza.

19 Bashimishijwe n’uburanga bwe, bituma bibaza uko Abisiraheli bameze. Barabwirana bati: “Mbese ni nde wasuzugura ubwoko bufite abagore basa batya? Byaba byiza gutsemba abagabo bose, kuko bitabaye bityo aba Bayahudi bazigarurira isi yose.”

20 Nuko abarinzi ba Holoferinesi n’abagaba b’ingabo ze, barasohoka bajyana Yudita mu ihema.

21 Holoferinesi yari aryamye ku gitanda gitwikirije inzitiramibu nziza y’amabara y’umuhemba uvanze n’izahabu, itakishijwe amasaro abengerana n’andi mabuye menshi y’agaciro.

22 Babwira Holoferinesi ko Yudita yaje maze arabyuka ahagarara ku muryango w’ihema, amurikiwe n’abafite amatara yacuzwe mu ifeza.

23 Yudita ageze imbere ya Holoferinesi n’abagaba b’ingabo ze, batangazwa n’uburanga bwe. Yudita arunama cyane akoza uruhanga ku butaka imbere ya Holoferinesi, ariko abagaragu ba Holoferinesi baramuhagurutsa.