Month: February 2020

Imana irema ijuru n’isi

1 Mu ntangiriro Imana yaremye ijuru n’isi.

2 Isi nta shusho yari ifite kandi nta cyari kiyiriho: yari imeze nk’inyanja kandi icuze umwijima. Umwuka w’Imana wari ubundikiye amazi.

3 Nuko Imana iravuga iti: “Nihabeho umucyo.” Umucyo ubaho.

4 Imana ibona ko umucyo ari mwiza, maze iwutandukanya n’umwijima:

5 umucyo iwita amanywa, umwijima iwita ijoro. Burira buracya, uba umunsi wa mbere.

6 Imana iravuga iti: “Nihabeho igisengecyo gutandukanya amazi ngo amwe abe munsi yacyo, andi abe hejuru yacyo.”

7 Biba bityo. Imana irema icyo gisenge, gitandukanya amazi yo munsi yacyo n’ayo hejuru yacyo.

8 Igisenge Imana icyita ijuru. Burira buracya, uba umunsi wa kabiri.

9 Imana iravuga iti: “Amazi ari munsi y’ijuru niyihindire hamwe kugira ngo ubutaka buboneke.” Biba bityo.

10 Ahatari amazi Imana ihita ubutaka, ya mazi iyita inyanja. Imana ibona ari byiza.

11 Imana iravuga iti: “Ubutaka nibumeze ibyatsi n’ibimera byera imbuto, nihamere n’ibiti bitari bimwe byera imbuto.” Biba bityo.

12 Ubutaka bumeza ibyatsi n’ibimera bitari bimwe byera imbuto, n’ibiti bitari bimwe byera imbuto. Imana ibona ari byiza.

13 Burira buracya, uba umunsi wa gatatu.

14 Imana iravuga iti: “Nihabeho ibinyarumuri ku gisenge cy’ijuru kugira ngo bitandukanye amanywa n’ijoro, bibe ibimenyetso biranga iminsi n’ibihe n’imyaka,

15 byakire ku gisenge cy’ijuru kugira ngo bimurikire isi.” Biba bityo.

16 Imana irema ibinyarumuri bibiri binini: izuba ryo kugenga amanywa n’ukwezi ko kugenga ijoro, irema n’inyenyeri.

17 Imana ibishyira ku gisenge cy’ijuru kugira ngo bimurikire isi,

18 bigenge amanywa n’ijoro kandi bitandukanye umucyo n’umwijima. Imana ibona ari byiza.

19 Burira buracya, uba umunsi wa kane.

20 Imana iravuga iti: “Udusimba two mu mazi nituyajagatemo, inyoni n’ibisiga biguruke mu kirere.”

21 Imana irema ibikōko binini byo mu nyanja n’ibinyabuzima by’amoko yose byinyagambura bikajagata mu mazi, irema n’inyoni n’ibisiga by’amoko yose. Imana ibona ari byiza.

22 Byose ibiha umugisha, itegeka ibyo mu mazi iti: “Nimwororoke mugwire mwuzure mu nyanja.” Itegeka n’ibiguruka iti: “Nimugwire ku isi.”

23 Burira buracya, uba umunsi wa gatanu.

24 Imana iravuga iti: “Inyamaswa z’amoko yose nizibe ku butaka: amatungo n’ibikurura inda hasi n’izindi nyamaswa zose nk’uko amoko yazo ari.” Biba bityo.

25 Imana irema inyamaswa z’amoko yose n’amatungo n’ibikurura inda hasi byose. Imana ibona ari byiza.

26 Imana iravuga iti: “Tureme abantu basa natwe, bameze nkatwe maze bategeke isi yose: amafi n’inyoni n’ibisiga, n’amatungo n’ibikurura inda hasi.”

27 Imana yaremye umuntu usa na yo,

yamuremye asa n’Imana,

umugabo n’umugore ni ko yabaremye.

28 Imana ibaha umugisha, irababwira iti: “Nimubyare mugwire, mwuzure isi yose muyitegeke. Mugenge amafi n’inyoni n’ibisiga, n’ibikurura inda hasi!

29 Dore mbahaye ibimera byose byera imbuto n’ibiti byose byera imbuto, bizabatunga.

30 Inyamaswa zose n’inyoni n’ibisiga n’ibikurura inda hasi byose, mbese ibihumeka byose, mbihaye ibimera byo kubitunga!” Biba bityo.

31 Imana ireba ibyo yari imaze kurema ibona ari byiza cyane. Burira buracya, uba umunsi wa gatandatu.

1 Ijuru n’isi n’ibibirimo byose bisozwa bityo.

2 Ku munsi wa karindwi Imana yari yashoje uwo murimo, uwo munsi iruhuka imirimo yose yari yakoze.

3 Imana iha umugisha umunsi wa karindwi, irawiyegurira kuko ari wo yaruhutseho umurimo yari yakoze wo kurema.

4 Dore amavu n’amavuko y’iremwa ry’ijuru n’isi.

Ubusitani bwa Edeni

Ubwo Uhoraho Imana yaremaga ijuru n’isi,

5 nta bihuru cyangwa ibindi bimera byari byabaho, kuko Uhoraho Imana yari ataragusha imvura, nta n’umuntu wariho ngo ahinge ubutaka.

6 Ahubwo amasōko ni yo yadudubizaga akabobeza ubutaka.

7 Nuko Uhoraho Imana akura umukungugu mu gitaka awubumbabumbamo umuntu, amuhumekera umwuka w’ubugingo mu mazuru, umuntu aba muzima.

8 Uhoraho Imana ategura ubusitani iburasirazuba, ahitwa Edeni, ahashyira uwo muntu yari amaze kubumbabumba.

9 Uhoraho Imana ameza mu butaka ibiti by’amoko yose binogeye amaso n’ibyera imbuto ziribwa, kandi hagati muri ubwo busitani amezamo igiti cy’ubugingo n’icy’ubumenyi bwo gutandukanya icyiza n’ikibi.

10 Muri Edeni haturukaga uruzi rukabobeza ubusitani, rukahava rwigabanyamo inzuzi enye.

11 Urwa mbere rwitwa Pishoni, ni rwo ruca mu gihugu cyose cya Havila kibamo izahabu.

12 Izahabu yaho ni nziza cyane, kibamo n’ibiti bivamo umubavu mu marira yabyo, n’amabuye y’agaciro yitwa onigisi.

13 Uruzi rwa kabiri rwitwa Gihoni, ni rwo ruca mu gihugu cyose cya Kushi.

14 Urwa gatatu rwitwa Tigiri,ni rwo rutemba rugana iburasirazuba bw’igihugu cya Ashūru. Urwa kane ni Efurati.

15 Uhoraho Imana ashyira umuntu mu busitani bwa Edeni kugira ngo abukorere kandi abufate neza.

16 Nuko Uhoraho Imana aramubwira ati: “Ushobora kurya ku mbuto z’igiti cyose cyo mu busitani,

17 uretse izo ku giti cy’ubumenyi bwo gutandukanya icyiza n’ikibi. Ntuzazirye kuko nuzirya uzapfa nta kabuza!”

18 Nuko Uhoraho Imana aravuga ati: “Si byiza ko umuntu aba wenyine, reka muremere umufasha bakwiranye.”

19 Uhoraho Imana abumba mu butaka inyamaswa zose n’ibisiga n’inyoni byose, arabizana ngo arebe uko umuntu abyita amazina, maze ibifite ubuzima byose bigumana amazina yabyise.

20 Umuntu yita amazina amatungo n’inyoni n’ibisiga n’inyamaswa zose. Ariko umuntu yari atarabona umufasha bakwiranye.

21 Nuko Uhoraho Imana asinziriza umuntu agira ibitotsi byinshi, amuvanamo rumwe mu mbavu ze, arangije asubiranya umubiri.

22 Urwo rubavu Uhoraho Imana avanye mu mugabo aruremamo umugore, amushyīra umugabo.

23 Umugabo aravuga ati:

“Noneho dore uwo duhwanye:

ni igufwa ryanjye n’amaraso yanjye.

Uyu mwise umugore, kuko avanywe mu mugabo.”

24 Ni cyo gituma umugabo azasiga se na nyina akabana n’umugore we akaramata, bakaba umuntu umwe.

25 Umugabo n’umugore we bari bambaye ubusa kandi ntibibatere isoni.

Adamu na Eva bagomera Imana

1 Inzoka yari incakura kurusha izindi nyamaswa zose Uhoraho Imana yari yararemye. Inzoka ibaza umugore iti: “Mbese koko Imana yababujije kurya ku mbuto zose z’ibiti byo muri ubu busitani?”

2 Umugore asubiza inzoka ati: “Dushobora kurya imbuto z’ibiti byo muri ubu busitani,

3 uretse iz’igiti kiri hagati muri bwo. Imana yaravuze iti: ‘Ntimuzaziryeho, ndetse ntimuzazikoreho kugira ngo mutazapfa.’ ”

4 Inzoka ibwira umugore iti: “Reka da, ntimuzapfa!

5 Ahubwo Imana izi ko nimuziryaho muzahumuka, mukamera nka yo, mukamenya gutandukanya icyiza n’ikibi.”

6 Nuko umugore abonye ko imbuto z’icyo giti ari nziza, yibwira ko zigomba kuba ziryoshye kandi zikamenyesha umuntu ubwenge. Asoromaho imbuto ararya, ahaho n’umugabo we bari kumwe, na we ararya.

7 Ni bwo bombi bahumutse bamenya ko bambaye ubusa. Nuko bidodera ibicocero mu bibabi by’umutini.

8 Baza kumva Uhoraho Imana watemberaga mu busitani mu mafu y’igicamunsi. Maze umugabo n’umugore we bihisha Uhoraho Imana mu biti by’ubusitani.

9 Uhoraho Imana ahamagara umugabo aramubaza ati: “Uri hehe?”

10 Aramusubiza ati: “Nakumvise mu busitani, ngira ubwoba kuko nambaye ubusa maze ndihisha.”

11 Uhoraho aramubaza ati: “Ni nde wakubwiye ko wambaye ubusa? Aho ntiwariye ku mbuto za cya giti nakubujije?”

12 Umugabo aramusubiza ati: “Umugore wampaye ni we wazimpaye ndazirya.”

13 Uhoraho Imana abaza umugore ati: “Ibyo wakoze ni ibiki?”

Umugore arasubiza ati: “Inzoka yanshutse ndazirya.”

Imana itanga ibihano

14 Nuko Uhoraho Imana abwira inzoka ati: “Kubera ibyo wakoze, ndakuvumye. Mu matungo yose n’inyamaswa zose, ni wowe wenyine uzajya ukurura inda hasi, ukarya n’umukungugu. Bizaba bityo iminsi yose uzabaho.

15 Nshyize inzigo hagati yawe n’umugore, no hagati y’urubyaro rwawe n’urwe. Ruzakujanjagura umutwe, nawe urukomeretse agatsinsino.”

16 Abwira umugore ati: “Nzongēra imibabaro yawe utwite, uzabyare uribwa n’ibise. Uzahora wifuza umugabo wawe, na we agutegeke.”

17 Hanyuma abwira umugabo ati: “Wumviye inama mbi y’umugore wawe, urya ku mbuto z’igiti nakubujije. Kubera ibyo wakoze ubutaka buravumwe. Iminsi yose yo kubaho kwawe uzajya uhinga uruhe kugira ngo ubone ibigutunga.

18 Ubutaka buzamera amahwa n’ibitovu, utungwe n’ibimera byo mu gasozi.

19 Uzajya ubona ibyokurya wiyushye akuya, kugeza igihe uzapfira usubire mu gitaka, kuko ari cyo wavuyemo. Koko uri umukungugu kandi uzasubira mu mukungugu.”

20 Uwo mugabo Adamu yita umugore we Eva, kuko ari we wabaye nyina w’abantu bose.

21 Uhoraho Imana akorera Adamu n’umugore we imyambaro mu mpu, arayibambika.

Adamu na Eva birukanwa mu busitani bwa Edeni

22 Uhoraho Imana aravuga ati: “Dore umuntu yabaye nkatwe, kubera ko yamenye gutandukanya icyiza n’ikibi. Ntagomba no gusoroma ku mbuto z’igiti cy’ubugingo ngo aryeho, abeho iteka!”

23 Nuko Uhoraho Imana yirukana umuntu mu busitani bwa Edeni, ngo ajye guhinga ubutaka yavuyemo.

24 Amaze kwirukana umuntu, ashyira mu burasirazuba bw’ubusitani bwa Edeni abakerubi bafite inkota z’umuriro zirabagirana, ngo bice inzira igana ku giti cy’ubugingo.

Kayini na Abeli

1 Adamu aryamana n’umugore we Eva amutera inda, abyara umuhungu amwita Kayini, avuga ati: “Mbyaye umwana mbikesha Uhoraho.”

2 Eva abyara undi muhungu amwita Abeli.

Abeli aba umushumba, naho Kayini aba umuhinzi.

3 Hashize igihe Kayini ashyīra Uhoraho ituro ry’imyaka yahinze,

4 Abeli na we azana uburiza mu matungo ye, n’ibinure byayo. Uhoraho yishimira Abeli n’ituro rye,

5 ariko ntiyishimira Kayini n’ituro rye.

Ibyo birakaza Kayini cyane maze mu maso he harijima.

6 Uhoraho abaza Kayini ati: “Urakajwe n’iki? Ese ni iki cyatumye mu maso hawe hijima?

7 Nukora ibyiza, sinzabura kukwishimira. Ariko nudakora ibyiza, umenye ko icyaha kikubikiye nk’inyamaswa igutegeye ku muryango ngo igusumire. Nyamara ukwiriye kukinesha.”

8 Umunsi umwe Kayini na murumuna we Abeli bari mu murima baganira, Kayini asumira Abeli aramwica.

9 Uhoraho abaza Kayini ati: “Murumuna wawe Abeli ari he?”

Kayini aramusubiza ati: “Ndabizi se? Ese nshinzwe kurinda murumuna wanjye?”

10 Uhoraho aramubwira ati: “Ibyo wakoze ni ibiki? Amaraso ya murumuna wawe wamennye ku butaka, ngomba kuyahōrera.

11 Kuva ubu ubaye ikivume kurusha ubutaka bwasamye bukamira amaraso ya murumuna wawe wishe.

12 Nubuhinga ntibuzongera kukurumbukira, bityo uzahora uri inzererezi wangara ku isi.”

13 Kayini abwira Uhoraho ati: “Icyo gihano kirakabije, sinashobora kucyihanganira.

14 Dore uhereye ubu unciye ku isuka, ntuzatuma nongera kuguca iryera, umpinduye inzererezi ngo mpore nangara ku isi, kandi uzambona wese azanyica.”

15 Uhoraho aramubwira ati: “Oya Kayini we, uwakwica wese yabihōrerwa karindwi.” Nuko Uhoraho ashyira ikimenyetso kuri Kayini, kugira ngo uzahura na we atazamwica.

16 Kayini ava imbere y’Uhoraho ajya gutura mu gihugu cyitwa Nodi, mu burasirazuba bwa Edeni.

Abakomoka kuri Kayini

17 Kayini aryamana n’umugore we, amutera inda, abyara umuhungu bamwita Henoki. Kayini yubaka umujyi awitirira uwo muhungu we Henoki.

18 Henoki abyara Iradi, Iradi abyara Mehuyayeli, Mehuyayeli abyara Metushayeli, Metushayeli abyara Lameki.

19 Lameki ashaka abagore babiri: uwa mbere yitwaga Ada, uwa kabiri akitwa Sila.

20 Ada abyara Yabali, sekuruza w’aborozi batuye mu mahema.

21 Murumuna we yitwaga Yubali, sekuruza w’abacuranga inanga bakavuza n’imyirongi.

22 Sila we yabyaye Tubalikayini, sekuruza w’abacura ibikoresho byose mu muringa no mu cyuma. Mushiki we yitwaga Nāma.

23 Lameki abwira abagore be ati:

“Ada na Sila, nimutege amatwi!

Bagore banjye, nimwumve icyo mbabwira!

Nishe umugabo muhōra ko yankomerekeje,

nishe n’umusore muhōra ko yankubise.

24 Niba Kayini yahōrerwa incuro ndwi,

jyewe nzihōreraincuro mirongo irindwi n’indwi!”

Seti na Enoshi

25 Adamu aryamana n’umugore we, arongera amutera inda, abyara umuhungu amwita Seti, avuga ati: “Imana inshumbushije undi mwana mu mwanya wa Abeli, Kayini yishe.”

26 Seti na we abyara umuhungu amwita Enoshi.

Icyo gihe abantu batangiye gusenga Imana bayita Uhoraho.

Adamu n’urubyaro rwe kugeza kuri Nowa

1 Iyi ni inyandiko ivuga ku bakomoka kuri Adamu.

Igihe Imana yaremaga umuntu, yamuremye asa na yo.

2 Umugabo n’umugore ni ko yabaremye, icyo gihe ibaha umugisha, ibita abantu.

3 Adamu amaze imyaka ijana na mirongo itatu, abyara umuhungu basa kandi umeze nka we, amwita Seti.

4 Amaze kubyara Seti, abaho indi myaka magana inani, ayibyaramo abandi bahungu n’abakobwa.

5 Adamu yapfuye amaze imyaka managa cyenda na mirongo itatu.

6 Seti amaze imyaka ijana n’itanu avutse, abyara Enoshi.

7 Amaze kubyara Enoshi, abaho indi myaka magana inani n’irindwi, ayibyaramo abandi bahungu n’abakobwa.

8 Seti yapfuye amaze imyaka magana cyenda na cumi n’ibiri.

9 Enoshi amaze imyaka mirongo cyenda avutse, abyara Kenani.

10 Amaze kubyara Kenani, abaho indi myaka magana inani na cumi n’itanu, ayibyaramo abandi bahungu n’abakobwa.

11 Enoshi yapfuye amaze imyaka magana cyenda n’itanu.

12 Kenani amaze imyaka mirongo irindwi avutse, abyara Mahalalēli.

13 Amaze kubyara Mahalalēli, abaho indi myaka magana inani na mirongo ine, ayibyaramo abandi bahungu n’abakobwa.

14 Kenani yapfuye amaze imyaka magana cyenda na cumi.

15 Mahalalēli amaze imyaka mirongo itandatu n’itanu avutse, abyara Yeredi.

16 Amaze kubyara Yeredi, abaho indi myaka magana inani na mirongo itatu, ayibyaramo abandi bahungu n’abakobwa.

17 Mahalalēli yapfuye amaze imyaka magana inani na mirongo cyenda n’itanu.

18 Yeredi amaze imyaka ijana na mirongo itandatu n’ibiri avutse, abyara Henoki.

19 Amaze kubyara Henoki, abaho indi myaka magana inani, ayibyaramo abandi bahungu n’abakobwa.

20 Yeredi yapfuye amaze imyaka magana cyenda mirongo itandatu n’ibiri.

21 Henoki amaze imyaka mirongo itandatu n’itanu avutse, abyara Metusela.

22 Amaze kubyara Metusela, abaho indi myaka magana atatu, ayoboka Imana kandi abyara abandi bahungu n’abakobwa.

23 Henoki yabayeho imyaka magana atatu na mirongo itandatu n’itanu,

24 hanyuma kubera ko yayobotse Imana iramujyana, ntihagira uwongera kumuca iryera.

25 Metusela amaze imyaka ijana na mirongo inani n’irindwi avutse, abyara Lameki.

26 Amaze kubyara Lameki, abaho indi myaka magana arindwi mirongo inani n’ibiri, ayibyaramo abandi bahungu n’abakobwa.

27 Metusela yapfuye amaze imyaka magana cyenda na mirongo itandatu n’icyenda.

28 Lameki amaze imyaka ijana na mirongo inani n’ibiri avutse, abyara umuhungu.

29 Amwita Nowa, avuga ati: “Uyu azaturuhura mu mirimo inaniza yo guhinga ubutaka bwavumwe n’Uhoraho.”

30 Amaze kubyara Nowa, Lameki abaho indi myaka magana atanu na mirongo cyenda n’itanu, ayibyaramo abandi bahungu n’abakobwa.

31 Lameki yapfuye amaze imyaka magana arindwi na mirongo irindwi n’irindwi.

32 Nowa amaze imyaka magana atanu avutse, abyara Semu na Hamu na Yafeti.

Abantu bakabya ubugome

1 Abantu batangiye kuba benshi ku isi, bamaze no kubyara abakobwa,

2 abahungu b’Imanababengukwa abakobwa b’abantu, babashakamo abageni.

3 Uhoraho ni ko kuvuga ati: “Umwuka w’ubugingo ntuzaguma mu bantu iteka, kuko bagomba gupfa. Bazamara imyaka ijana na makumyabiri gusa.”

4 Muri ibyo bihe abahungu b’Imana babanaga n’abakobwa b’abantu, bakababyarira abana. Ni cyo cyatumye ku isi hāri abantu barebare kandi banini, ari bo za ntwari z’ibirangirire zo mu bihe bya kera.

5 Uhoraho abona ko abantu bo ku isi bakabije gukora ibibi, kandi ko bahorana imigambi mibi,

6 maze arababara yicuza icyatumye arema umuntu akamushyira ku isi.

7 Ni ko kuvuga ati: “Nzatsemba ku isi abantu naremye, mbatsembane n’amatungo n’ibikurura inda hasi n’inyoni n’ibisiga, kuko nicuza icyatumye mbirema.”

8 Icyakora Nowa we atoneshwa n’Uhoraho.

Imana itegeka Nowa kubaka ubwato bunini

9 Dore amateka ya Nowa:

Nowa yari umuntu w’intungane mu bo mu gihe cye, ni we wari indakemwa kandi yayobokaga Imana.

10 Nowa yabyaye abahungu batatu, ari bo Semu na Hamu na Yafeti.

11 Imana ibona isi yononekaye kandi yuzuye urugomo,

12 kubera ko abantu bose bakabije gukora ibibi.

13 Nuko ibwira Nowa iti: “Ngiye gutsemba abantu bose kuko bujuje isi urugomo, ngiye kubatsembana n’ibiri ku isi byose.

14 “Iyubakire ubwato bunini mu mbaho zikomeye, ucemo ibyumba. Hanyuma ubuhomeshe kaburimbo imbere n’inyuma kugira ngo amazi atinjiramo.

15 Dore uko uzabwubaka: buzagira uburebure bwa metero ijana na mirongo itanu, n’ubugari bwa metero makumyabiri n’eshanu, n’ubuhagarike bwa metero cumi n’eshanu.

16 Uzashyireho igisenge, hagati yacyo n’inkuta hazabe santimetero mirongo itanu. Uzashyire umuryango mu rubavu rwabwo, kandi ubwubakemo amagorofa atatu.

17 “Dore ngiye guteza isi umwuzure utsembe abantu n’ibinyabuzima byose biyiriho, byose bizashiraho.

18 Ariko wowe tuzagirana amasezerano. Uzinjire mu bwato, wowe n’umugore wawe n’abahungu bawe n’abakazana bawe.

19 Uzinjize mu bwato n’ibinyabuzima bibiri bibiri bya buri bwoko, ikigabo n’ikigore kugira ngo bidapfa.

20 Hazajye haza bibiri bya buri bwoko bigusange kugira ngo bidapfa: inyoni n’ibisiga n’amatungo n’ibikurura inda hasi byose uko amoko yabyo ari.

21 Wowe uzashake ibiribwa by’amoko yose ubibike, kugira ngo bizabatungane n’ibyo binyabuzima.”

22 Nowa akora ibyo Imana yamutegetse byose.

Nowa yinjira mu bwato

1 Uhoraho abwira Nowa ati: “Injira mu bwato wowe n’ab’inzu yawe bose, kuko ari wowe gusa mbona utunganye mu bantu b’iki gihe.

2 Mu nyamaswa n’amatungo byose bidahumanya, uzafatemo birindwi bya buri gitsina uko amoko yabyo ari, naho mu bihumanya uzafatemo bibiri ikigabo n’ikigore uko amoko yabyo ari.

3 No mu nyoni n’ibisiga uzafatemo birindwi bya buri gitsina, kugira ngo amoko yabyo azakomeze kororoka ku isi.

4 Kuko hasigaye iminsi irindwi nkagusha imvura iminsi mirongo ine n’amajoro mirongo ine, ngatsemba ibyaremwe byose biri ku butaka.”

5 Nowa akora ibyo Uhoraho yamutegetse byose.

6 Mu gihe cy’umwuzure, Nowa yari amaze imyaka magana atandatu avutse.

7 Nuko Nowa n’umugore we n’abahungu be n’abakazana be binjira mu bwato, bahunga umwuzure.

8 Mu nyamaswa n’amatungo bidahumanya no mu bihumanya, no mu nyoni no mu bisiga no mu bikurura inda hasi byose,

9 hinjira bibiri bibiri, ikigabo n’ikigore, bisanga Nowa mu bwato, nk’uko Imana yabitegetse.

Umwuzure

10 Hashize iminsi irindwi, umwuzure utera ku isi.

11 Ku itariki ya cumi na karindwi y’ukwezi kwa kabiri Nowa amaze imyaka magana atandatu avutse, amasōko yose aravubura, maze ibigomera amazi byose byo ku ijuru birafunguka.

12 Nuko imvura igwa iminsi mirongo ine n’amajoro mirongo ine.

13 Uwo munsi Nowa n’umugore we n’abahungu be Semu na Hamu na Yafeti, n’abakazana be batatu bari binjiye mu bwato.

14 Bari binjiranyemo n’inyamaswa z’amoko yose, n’amatungo y’amoko yose, n’ibikurura inda hasi by’amoko yose, n’inyoni n’ibisiga by’amoko yose.

15 Byaje bisanga Nowa mu bwato, bibiri bibiri bivuye mu binyabuzima byose,

16 ari ikigabo n’ikigore bivuye muri buri bwoko. Byinjiye nk’uko Imana yabitegetse, maze Uhoraho akinga urugi.

17 Nyuma y’iminsi mirongo ine amazi y’umwuzure yari amaze kuba menshi, aterura ubwato burareremba.

18 Amazi akomeza kwiyongera, aba menshi ku isi kugeza ubwo ubwato busigara bugenda hejuru yayo.

19 Amazi arushaho kwiyongera cyane, ndetse n’imisozi miremire yose irarengerwa,

20 amazi ayirengeraho metero ndwi.

21 Ibikurura inda hasi n’inyoni n’ibisiga, n’amatungo n’inyamaswa n’udukōko ndetse n’abantu, byose birapfa.

22 Ibinyabuzima byose bihumeka biba ku butaka birashira.

23 Bityo ibiremwa byose biba ku butaka, ari abantu ari n’amatungo, ari ibikurura inda hasi, ari inyoni n’ibisiga, byose birarimbuka. Hasigaye gusa Nowa n’abe n’ibyari kumwe na we mu bwato.

24 Amazi yamaze iminsi ijana na mirongo itanu ku isi ataragabanuka.

Uko umwuzure warangiye

1 Imana ntiyibagiwe Nowa n’inyamaswa zose n’amatungo yose bari kumwe mu bwato, ituma umuyaga uhuha ku isi, amazi atangira kugabanuka.

2 Nuko amasōko yose araziba, n’ibigomera amazi byose byo ku ijuru birafungwa, imvura ntiyongera kugwa.

3 Mu minsi ijana na mirongo itanu amazi yagendaga agabanuka.

4 Ku itariki ya cumi na karindwi y’ukwezi kwa karindwi, ubwato buhagarara kuri umwe mu misozi ya Ararati.

5 Amazi agenda agabanuka kugeza ku itariki ya mbere y’ukwezi kwa cumi, maze impinga z’imisozi ziragaragara.

6 Hashize indi minsi mirongo ine, Nowa akingura idirishya yari yashyize ku bwato,

7 arekura icyiyoni kirasohoka kiragaruka, gikomeza kugenda kigaruka kugeza igihe amazi akamiye.

8 Nowa arekura n’inuma, kugira ngo arebe ko amazi yagabanutse ku butaka.

9 Ariko inuma ntiyabona aho ihagarara kuko amazi yari akiretse ku isi yose. Isubira mu bwato, Nowa atega ikiganza arayifata, ayigarura mu bwato.

10 Ategereza iminsi irindwi, arongera arekura inuma isohoka mu bwato.

11 Ku mugoroba igaruka mu bwato ifite mu kanwa ikibabi gitoshye cy’umunzenze. Nowa amenya atyo ko amazi yagabanutse ku isi.

12 Ategereza indi minsi irindwi, arekura inuma ariko ntiyongera kugaruka.

13 Ku itariki ya mbere y’ukwezi kwa mbere Nowa amaze imyaka magana atandatu n’umwe avutse, amazi yari ku isi arakama. Nowa akuraho icyari gitwikiriye ubwato, abona ubutaka butangiye kumuka.

14 Ku itariki ya makumyabiri na karindwi y’ukwezi kwa kabiri, isi yari imaze kumuka neza.

15 Maze Imana ibwira Nowa iti:

16 “Sohoka mu bwato, wowe n’umugore wawe n’abahungu bawe n’abakazana bawe.

17 Sohokana n’inyamaswa n’inyoni n’ibisiga, n’amatungo n’ibikurura inda hasi muri kumwe byose, kugira ngo byororoke bigwire bibe byinshi ku isi.”

18 Nuko Nowa asohokana n’umugore we n’abahungu be n’abakazana be.

19 Inyamaswa zose n’udukōko twose, n’inyoni n’ibisiga byose, n’ibikurura inda hasi byose, bisohoka mu bwato uko amoko yabyo ari.

Imana igirana amasezerano na Nowa

20 Nowa yubakira Uhoraho urutambiro. Afata amwe mu matungo yose adahumanya, na zimwe mu nyoni zose zidahumanya, abitamba ho ibitambo bikongorwa n’umuriro kuri urwo rutambiro.

21 Uhoraho yishimira impumuro y’ibyo bitambo, maze aribwira ati: “Sinzongera kuvuma ubutaka ukundi kubera umuntu. Nubwo abantu bahorana imigambi mibi kuva bakiri bato, sinzongera kurimbura ibinyabuzima byose nk’uko nabigenje.

22 Iminsi yose isi izaba ikiriho, igihe cyo kubiba n’icyo gusarura, icy’imbeho n’icy’ubushyuhe, icy’impeshyi n’icy’itumba, n’amanywa n’ijoro ntibizavaho.”

Isezerano Imana yagiranye na Nowa

1 Imana iha umugisha Nowa n’abahungu be, irababwira iti: “Nimubyare mugwire mwuzure isi.

2 Inyamaswa n’inyoni n’ibisiga, n’ibikurura inda hasi n’amafi, byose muzabitera ubwoba bibatinye, ndabibeguriye.

3 Nk’uko nabahaye ibimera bibisi, ni ko mbahaye n’ibinyabuzima byose ngo bibatunge,

4 uretse ko inyama zikirimo amaraso mutazazirya kubera ko amaraso agendana n’ubugingo.

5 Ni cyo gituma amaraso y’umuntu wese azahōrerwa. Nihagira inyamaswa yica umuntu na yo ntikabure kwicwa, n’umuntu uzica undi azabiryozwa.

6 Umuntu yaremwe asa n’Imana, ni yo mpamvu uzamwica na we azicwa n’abandi.

7 Mwebwe nimubyare mugwire, mube benshi mwuzure isi.”

8 Imana ikomeza kubwira Nowa n’abahungu be iti:

9 “Ngiranye Isezerano namwe n’abazabakomokaho,

10 n’ibinyabuzima byose muri kumwe: inyoni n’ibisiga n’amatungo n’inyamaswa zose, mbese ibyo mwasohokanye mu bwato byose. Ndigiranye n’ibinyabuzima byose byo ku isi.

11 Dore Isezerano ngiranye namwe: ntihazabaho ukundi umwuzure urimbura isi n’ibinyabuzima biyiriho byose.”

12 Imana iravuga iti: “Dore ikimenyetso cy’Isezerano ngiranye namwe n’ibinyabuzima byose muri kumwe, uko ibihe bihaye ibindi.

13 Nshyize umukororombya wanjye mu bicu, kugira ngo ube ikimenyetso cy’Isezerano ngiranye n’isi.

14 Ninshyira ibicu mu kirere hakabonekamo umukororombya,

15 nzajya nzirikana Isezerano nagiranye namwe n’ibinyabuzima by’amoko yose. Nta mwuzure uzongera kubaho wo gutsemba ibinyabuzima byose.

16 Nimbona umukororombya mu bicu, nzajya nzirikana Isezerano ridakuka nagiranye n’ibinyabuzima by’amoko yose biri ku isi.

17 Ngicyo ikimenyetso cy’Isezerano ngiranye na byo.”

Bene Nowa

18 Abahungu ba Nowa basohotse mu bwato ni Semu na Hamu na Yafeti. Hamu yabyaye umuhungu amwita Kanāni.

19 Abatuye isi yose bakomoka ku bahungu batatu ba Nowa.

20 Nowa atangira guhinga atera imizabibu,

21 nuko anywa divayi yayenzemo arasinda, yambara ubusa ari mu ihema rye.

22 Hamu se wa Kanāni abonye se yambaye ubusa, abibwira abavandimwe be bombi bari hanze.

23 Semu na Yafeti bafatira umwenda ku bitugu, bagenza umugongo, batwikira ubwambure bwa se. Bamuteye umugongo kugira ngo be kubona ubwambure bwe.

24 Nowa amaze gusinduka, amenya ibyo umuhungu we w’umuhererezi Hamu yamugiriye,

25 ni ko kuvuga ati:

“Kanāni ndamuvumye,

azabe umugaragu w’abagaragu akorere abavandimwe be!”

26 Nowa arongera ati:

“Nihasingizwe Uhoraho, Imana ya Semu.

Kanāni azabe umugaragu wa Semu!

27 Imana ihe Yafeti kunguka,

abazamukomokaho bazabane neza na bene Semu,

naho bene Kanāni bazababere abagaragu.”

28 Nowa abaho imyaka magana atatu na mirongo itanu nyuma y’umwuzure,

29 apfa amaze imyaka magana cyenda na mirongo itanu.

Abakomoka kuri Nowa

1 Umwuzure urangiye, abahungu ba Nowa ari bo Semu na Hamu na Yafeti barabyaye. Dore ababakomokaho:

2 Bene Yafeti ni Gomeri na Magogi na Madayi, na Yavani na Tubali, na Mesheki na Tirasi.

3 Abakomoka kuri Gomeri ni Abashikenazi n’ab’i Rifati n’ab’i Togaruma.

4 Abakomoka kuri Yavani ni aba Elisha n’aba Esipaniya, n’ab’i Shipure n’ab’i Rode.

5 Ni bo bakomotsweho n’amahanga atuye hirya no hino mu birwa.

Abakomoka kuri Yafeti batuye mu bihugu bitari bimwe, bakurikije amoko yabo n’indimi zabo.

6 Bene Hamu ni Kushi na Misiri na Puti na Kanāni, ari bo ibihugu byabo byitiriwe.

7 Abakomoka kuri Kushi ni ab’i Seba n’ab’i Havila n’ab’i Sabuta, n’ab’i Rāma n’ab’i Sabuteka. Ab’i Sheba n’ab’i Dedani bakomoka ku b’i Rāma.

8 Kushi yabyaye Nimurodi, ari we wabaye intwari ya mbere ku isi.

9 Uhoraho yabonaga ari umuhigi ukomeye, ari ho havuye imvugo ngo “Kuba umuhigi ukomeye nk’uko Uhoraho yabonye Nimurodi.”

10 Nimurodi yategekaga igihugu cya Babiloniya. Imijyi y’ingenzi yacyo yari Babiloni na Ereki, na Akadi na Kaline.

11 Yavuye muri icyo gihugu ajya muri Ashūru, yubaka Ninive n’umujyi wa Rehoboti na Kala

12 na Reseni, iri hagati ya Ninive na Kala, wa mujyi ukomeye.

13 Abakomoka kuri Misiri ni Abaludi n’Abanamu, n’Abalehabu n’Abanafutuhi,

14 n’Abapaturusi n’Abakafutori, n’Abakasiluhi bakomokwaho n’Abafilisiti.

15 Kanāni yabyaye Sidoni impfura ye, amukurikiza Heti.

16 Abandi bamukomokaho ni Abayebuzi n’Abamori n’Abagirigashi,

17 n’Abahivi n’Abaruki n’Abasini,

18 n’Abaruvadi n’Abasemari n’Abahamati. Hanyuma imiryango ya bene Kanāni yimukira hirya no hino,

19 imbibi z’iguhugu cyabo zihera i Sidoni zikamanukana i Gerari n’i Gaza, maze zikerekeza i Sodoma n’i Gomora na Adima n’i Seboyimu, kugera i Lesha.

20 Ngabo abakomoka kuri Hamu ukurikije imiryango yabo, n’indimi zabo n’ibihugu byabo n’amoko yabo.

21 Semu mukuru wa Yafeti, na we yarabyaye. Ni we sekuruza wa Eberi n’abamukomokaho bose.

22 Bene Semu ni Elamu na Ashūru, na Arupagishadi na Ludi na Aramu.

23 Bene Aramu ni Usi na Huli, na Geteri na Mashi.

24 Arupagishadi yabyaye Shela, Shela na we abyara Eberi.

25 Eberi yabyaye abahungu babiri: umukuru yitwaga Pelegi, kuko yavutse mu gihe isi yari irimo amacakubiri. Umuto yitwaga Yokitani.

26 Yokitani yabyaye Alumodadi na Shelefu, na Hasari-Maveti na Yerahi,

27 na Hadoramu na Uzali na Dikila,

28 na Obali na Abimayeli na Sheba,

29 na Ofiri na Havila na Yobabu. Abo bose ni abahungu ba Yokitani.

30 Urugabano rw’akarere batuyemo ruhera i Mesha, rukagera i Sefari iri mu misozi y’iburasirazuba.

31 Ngabo abakomoka kuri Semu ukurikije imiryango yabo, n’indimi zabo n’ibihugu byabo n’amoko yabo.

32 Ngiyo imiryango y’abakomoka kuri Nowa ukurikije urubyaro rwabo n’amoko yabo. Ni bo bakomotsweho n’amahanga yose yakwiriye ku isi nyuma y’umwuzure.